Εμπράγματο Δίκαιο
Χρησικτησία
Η χρησικτησία, τακτική και έκτακτη, αποτελεί πρωτότυπο τρόπο κτήσης της κυριότητας κινητών ή ακινήτων, όμως μεγαλύτερη σπουδαιότητα παρουσιάζει στα ακίνητα. Προϋποθέσεις για την κτήση της κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία, που είναι η συνηθέστερη στην πράξη, είναι οι εξής: 1) Να είναι το ακίνητο δεκτικό χρησικτησίας 2) Να υπάρχει νομή επί του ακινήτου και 3) Να έχει παρέλθει χρονικό διάστημα εικοσαετίας στην νομή του ακινήτου. Το αποτέλεσμα της χρησικτησίας είναι ότι επέρχεται απόσβεση της προηγούμενης κυριότητας και των εμπράγματων δικαιωμάτων τρίτων και ο χρησιδεσπόσας – κύριος του ακινήτου αποκτά την κυριότητα αυτού ελεύθερη.
Οριζόντια Ιδιοκτησία – Κάθετη Ιδιοκτησία
Η οριζόντια ιδιοκτησία είναι μια ιδιαίτερη αλλά και πολύ συνηθισμένη μορφή κυριότητας σε ακίνητο, που αποτελείται από δύο στοιχεία: α) το κύριο στοιχείο είναι η αποκλειστική κυριότητα σε διαμέρισμα ή όροφο οικοδομής και β) το παρεπόμενο στοιχείο είναι η αναγκαστική συγκυριότητα στα κοινόχρηστα και κοινόκτητα μέρη της οικοδομής (π.χ. κλιμακοστάσιο, θεμέλια, στέγη, καπνοδόχος, εξωτερικοί τοίχοι κ.λπ.).
Η κάθετη ιδιοκτησία αποτελείται επίσης από δύο στοιχεία: α) το κύριο στοιχείο είναι η αποκλειστική κυριότητα σε ένα από τα περισσότερα οικοδομήματα του ακινήτου και β) το παρεπόμενο στοιχείο είναι η αναγκαστική συγκυριότητα στο όλο ακίνητο και στα κοινόχρηστα και κοινόκτητα μέρη αυτού (π.χ. κοινός αποχετευτικός βόθρος, κοινές αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ).
Ήδη με τον Ν.4495/2017 έχει επιτραπεί και η σύσταση κάθετης ιδιοκτησίας επί γηπέδων, που κείνται εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμών και ανήκουν σε έναν ή περισσότερους ιδιοκτήτες, υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις που τάσσονται από τον νόμο και ιδίως τα οικοδομήματα να έχουν ανεγερθεί μέχρι τις 28.7.2011.
Οριζόντια Ιδιοκτησία – Κάθετη Ιδιοκτησία
Η οριζόντια ιδιοκτησία είναι μια ιδιαίτερη αλλά και πολύ συνηθισμένη μορφή κυριότητας σε ακίνητο, που αποτελείται από δύο στοιχεία: α) το κύριο στοιχείο είναι η αποκλειστική κυριότητα σε διαμέρισμα ή όροφο οικοδομής και β) το παρεπόμενο στοιχείο είναι η αναγκαστική συγκυριότητα στα κοινόχρηστα και κοινόκτητα μέρη της οικοδομής (π.χ. κλιμακοστάσιο, θεμέλια, στέγη, καπνοδόχος, εξωτερικοί τοίχοι κ.λπ.).
Η κάθετη ιδιοκτησία αποτελείται επίσης από δύο στοιχεία: α) το κύριο στοιχείο είναι η αποκλειστική κυριότητα σε ένα από τα περισσότερα οικοδομήματα του ακινήτου και β) το παρεπόμενο στοιχείο είναι η αναγκαστική συγκυριότητα στο όλο ακίνητο και στα κοινόχρηστα και κοινόκτητα μέρη αυτού (π.χ. κοινός αποχετευτικός βόθρος, κοινές αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ).
Ήδη με τον Ν.4495/2017 έχει επιτραπεί και η σύσταση κάθετης ιδιοκτησίας επί γηπέδων, που κείνται εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμών και ανήκουν σε έναν ή περισσότερους ιδιοκτήτες, υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις που τάσσονται από τον νόμο και ιδίως τα οικοδομήματα να έχουν ανεγερθεί μέχρι τις 28.7.2011.
Εμπράγματη ασφάλεια
Κάθε μορφής παροχή πίστωσης εμπεριέχει τον κίνδυνο της μη εξόφλησής της από τον πιστολήπτη. Για την κάλυψη του κινδύνου αυτού, ο Αστικός Κώδικας προβλέπει την παροχή εμπράγματης ασφάλειας στον πιστοδότη, ώστε να εξασφαλίσει κατά το δυνατόν την εξόφληση της παρεχόμενης πίστωσης.
Η παροχή ασφάλειας διακρίνεται στην: α) προσωπική ασφάλεια, που μπορεί να συνίσταται στην θέση δεύτερου δεύτερου οφειλέτη (συνοφειλέτη) ή εγγυητή, οι οποίοι ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία για την εξόφληση της ληφθείσας πίστωσης από τον πιστολήπτη και β) στην εμπράγματη ασφάλεια, ήτοι στην απόκτηση ενέχυρου ή υποθήκης πάνω σε κινητό ή ακίνητο του πιστολήπτη ή τρίτου, προκειμένου να ικανοποιηθεί προνομιακά ο πιστοδότης από τον πλειστηριασμό αυτού, αν δεν εξοφληθεί η πίστωση από τον πιστολήπτη.
Πλήρης Κυριότητα - Ψιλή κυριότητα – Επικαρπία
Η κυριότητα είναι το εμπράγματο δικαίωμα που παρέχει εξουσία άμεση, καθολική και απόλυτη πάνω σε ένα κινητό ή ακίνητο, η οποία πρέπει να ασκείται εντός των ορίων του νόμου. Διακρίνεται στην α) πλήρη κυριότητα, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση, κάρπωση και διάθεση του πράγματος β) ψιλή κυριότητα, η οποία περιλαμβάνει μόνο την εξουσία διάθεσης του πράγματος και την γ) μετακλητή κυριότητα, η οποία είναι κυριότητα που τελεί υπό αίρεση ή προθεσμία, ανεξαρτήτως αν έχουν ταχθεί από τον νόμο ή από σύμβαση.
Η επικαρπία είναι το συμπλήρωμα της ψιλής κυριότητας, συνίσταται δηλαδή στο δικαίωμα της χρήσης και κάρπωσης του κινητού ή ακινήτου από τον επικαρπωτή, διατηρώντας όμως ακέραιη την ουσία του. Η επικαρπία μπορεί, για όσο χρόνο διαρκεί, να επιβαρυνθεί με υποθήκη και να κατασχεθεί, αλλά ο υπερθεματιστής την αποκτά για όσο χρονικό διάστημα θα την είχε ο επικαρπωτής – οφειλέτης.
